Don Bezemer: “Mogen we meer ondeugend zijn?”
Jaren geleden, had DON Bureau de eer om gespreksleider te mogen zijn op een brainstormsessie over assetmanagement in relatie tot marktwerking. Tijdens deze bijeenkomst heeft de Directeur-Generaal van Rijkswaterstaat, de heer Dronkers, een aantal prachtige statements gemaakt, die mij aan het denken hebben gezet.
Inleiding
De afgelopen jaren zijn vele veranderingen geïnitieerd onder druk van stevige bezuinigingen. Lastenverzwaring, versobering, taakstellingen en diverse innovaties waren hiervan het gevolg. Ook op de omvang van het beleidsapparaat is vaak substantieel bezuinigd. “Meer met minder”, of “de markt, tenzij” waren hierbij belangrijke motto’s.
Het menselijk kapitaal krijgt deze regelzucht allemaal over zich heen, met alle gevolgen van dien. Maar het kan ook anders. Door het menselijk kapitaal anders te gaan inzetten, gekoppeld aan een drastische verandering van het democratische aansturingsmodel, kan een organisatie tot wel 30% effectiever worden.
“High Trust – Low Tolerance” waarbij je als professionals met elkaar omgaat in combinatie met de kunst van het loslaten heeft haar nut op vele fronten inmiddels bewezen.
Mijn beeld na de terugkoppeling die ik kreeg van deze bijeenkomst is dat de heer Dronkers dit ook voor ogen heeft. En ik ben het met hem eens, want ik heb zelf gezien en aan den lijve ervaren waar het toe kan leiden. En dat is de moeite waard, in vele opzichten.
Je werk moet toch leuk zijn?!
DON bureau is een paar jaar geleden op basis van het gedachtegoed van Ricardo Semler haar organisatie drastisch gaan veranderen. En dat ging niet vanzelf en gepaard met mooie hoogtepunten, en ook de nodige leermomenten. Maar het is het zeker waard en heeft al veel moois opgeleverd. Het allerbelangrijkste uitgangspunt binnen DON is, dat alle collega’s plezier hebben in hun werk. En nee, dat betekent geen vrijblijvendheid. Maar wel dat ze de ruimte krijgen om de dingen te doen waar hun passie ligt, waar ze goed in zijn. En de ruimte om te mogen innoveren en zichzelf te ontwikkelen. Plezier en vertrouwen horen daar als vanzelfsprekend bij.
De woorden van de DG: MEER ONDEUGENDHEID !!
Tijdens de bijeenkomst, sprak de DG in alle openheid over de huidige organisatie- en processtructuur van Rijkswaterstaat. Deze structuren moeten dienstbaar zijn aan de doelstellingen van RWS en geen doel op zich worden. RWS heeft inmiddels zoveel regels en processen opgesteld dat het ambtelijk apparaat mogelijk kan gaan stagneren. Dat kan toch niet de bedoeling zijn. De aandacht voor de mens er achter is ondergesneeuwd geraakt. De mens die uiteindelijk het verschil maakt.
Hoe mooi zou het zijn als de professionals van RWS ook weer meer plezier gaan beleven binnen dit prachtige ambtelijke apparaat?
De DG gaf aan dat zijn collega’s best een beetje meer ondeugend zouden mogen worden. Pro-actieve basishouding en meer initiatief nemen om bij te dragen aan de doelstellingen van RWS. Mijn vertaling is dat hij vindt dat zijn ambtenaren vanuit één gezamenlijke doelstelling in samenwerking met elkaar resultaatgericht aan de slag moeten gaan en zo weer meer lol krijgen binnen het geweldige apparaat van RWS.
Het succes van een publieke organisatie
Publieke organisaties worden niet substantieel succesvoller door hun inhoud en processen nog verder te optimaliseren. Het grootste ontwikkelingspotentieel zit in de groei van de persoonlijke professionaliteit en productiviteit van mensen. Het eerder genoemde menselijk kapitaal.
Prachtige academische woorden natuurlijk, maar u zou zich kunnen afvragen: “hoe gaan we dat dan doen, groei van persoonlijke professionaliteit en productiviteit”?
Mijn ervaring is in ieder geval dat het ermee begint dat de mensen, binnen welke organisatie dan ook (of het RWS is, DON bureau, groot ingenieursbureau of aannemer, het maakt echt niks uit) meer ruimte krijgen en dus minder regels, zodat ze hun creativiteit en gedachtegoed kunnen uitvoeren en hun talenten maximaal kunnen ontplooien. En dat betekent uiteindelijk maximale winst voor organisatie, individu, klant en maatschappij. En dat alles binnen het kader “High Trust – Low Tolerance”. Zou mooi zijn als we met z’n allen deze ontwikkeling vorm kunnen geven.