Omgevingswet ontmoet assetmanagement

Tijdens een online evenement is het mogelijk om met willekeurige mensen te speeddaten. Na drie minuten bepaal je of je verder met elkaar wilt praten, of niet. Na een korte begroeting en uitwisseling van namen ontstaat onderstaand gesprek.

Persoon 1:

• Waar hou jij je mee bezig?

Persoon 2:

• Met de openbare ruimte. En jij?

Persoon 1:

• Met de fysieke leefomgeving.

Persoon 2:

• Gôh, dat klinkt een beetje hetzelfde als de openbare ruimte.

Persoon 1:

• Best wel. Ik wil met mijn werk een bijdrage leveren aan een mooie en fijne leefomgeving voor onze inwoners. Wat wil jij bereiken?

Persoon 2:

• Een veilige en goed functionerende openbare ruimte, zodat we een bijdrage leveren aan de doelen van de organisatie. Dat lijkt wel een beetje op jouw verhaal. Wat voor een werk heb jij eigenlijk?

Persoon 1:

• Ik ben projectleider Omgevingswet bij een gemeente. En laat me raden, doe jij iets met het onderhouden van de openbare ruimte?

Persoon 2.

• Zo ongeveer. Ik ben een assetmanager. Mijn taak is het in stand houden én verbeteren van de bestaande assets, je weet wel, de objecten in de openbare ruimte.

Persoon 1:

• Grappig, we zitten in twee verschillende werkvelden en toch hebben we veel gemeen. Wat dacht je van een digitaal kopje koffie?

Persoon 2:

• Je leest nu al mijn gedachten. Goed plan.

Het gesprek gaat verder in een aparte chatruimte.

Projectleider OW:

• Ik zit me net te bedenken dat de Omgevingswet veel aandacht heeft voor het openbare gebied buiten de bebouwde kom en veel minder voor daarbinnen. Gek eigenlijk, want de openbare ruimte in een stad of dorp maakt ook deel uit van de fysieke leefomgeving. De Omgevingswet praat wel over infrastructuur, water en riolering, maar niet expliciet over de openbare ruimte. Sterker nog, de wet bevat niet eens een volledige definitie van de fysieke leefomgeving, nu ik er zo over na denk.

Assetmanager:

• Ik kan je vertellen dat de openbare ruimte echt een fysieke omgeving is. Eentje waarin de mensen zich verplaatsen, waar ze verblijven en waar ze ontmoeten. Wij gebruiken de Omgevingsvisie als vertrekpunt voor waar wij allemaal rekening mee moeten houden. Maar nou ben ik ook geen Omgevingswet-expert, dus ik was er eigenlijk blindelings vanuit gegaan dat het ook over de openbare ruimte gaat.

Projectleider OW:

• Ik ben toevallig wel ingewijd in de Omgevingswet en ik zal je nog een leuk feitje vertellen, wat maar weinig mensen weten. Ook collega-projectleiders Omgevingswet zijn er niet allemaal even bewust van. Weet je wat het doel van de Omgevingswet is? Natuurlijk die veilige en gezonde fysieke leefomgeving, maar dat is niet de volledige tekst uit de wet. Het gaat namelijk ook om de balans tussen die veilige en gezonde leefomgeving én het doelmatig beheer, gebruik en ontwikkeling van die leefomgeving.

Assetmanager:

• Wow, je wilt zeggen dat het beheer van de openbare ruimte in de Omgevingswet is opgenomen?!?

Projectleider OW:

• Ja en nee. De wet bedoelt met beheren, slim omgaan met de ontwikkelruimte. In plaats van alleen maar strakke regels te volgen, is er ook ruimte voor slimme oplossingen als dat nodig is. Maar je mag het begrip ‘beheren’ ook breder oppakken. Daarom vind ik het zo leuk om met jou te praten. Want ik vind, en dat is puur mijn persoonlijke mening hoor, dat je voor een goede kwaliteit van de fysieke leefomgeving ook een goed beheer van de openbare ruimte nodig hebt. Het onderwerp beheer van de openbare ruimte zou standaard onderdeel moeten zijn van de Omgevingsvisie. We kunnen wel ontwikkelen, maar als het niet goed beheerd wordt, bereiken we ons doel nog niet.

Assetmanager:

• En ik vind het leuk om met jou te praten, want binnen assetmanagement gaat het niet alleen over onderhouden, maar ook over verbeteren. Misschien is dat wel hetzelfde, als wat jullie ontwikkelen noemen. Wist je dat er heel veel kansen komen, omdat een groot deel van de assets in de openbare ruimte op leeftijd raakt en vervangen moet worden? We kunnen samen zoveel moois en slims bereiken. Denk alleen maar aan het opvangen van de gevolgen van de klimaatverandering, of natuurinclusief bouwen, of sluiproutes oplossen, of, nou ja, noem het maar op. We heten niet voor niets ‘assetmanager’. We managen assets en dat is meer dan alleen zorgen dat ze overeind blijven staan.

Projectleider OW:

• Precies! En dat is waarom ik het algemene plaatje van de Omgevingswet al heb aangepast. Kijk maar goed, dan zie je dat ik het ‘beheer van de openbare ruimte’ links onderin de cirkel heb getekend [voor de lezer: zie de illustratie bij dit artikel].

Assetmanager:

• Hé wat een leuk plaatje zeg. Dat lijkt best wel op ons plaatje van assetmanagement. We doen eigenlijk allemaal hetzelfde. Eerst nadenken, dan doen, dan checken of we goed bezig zijn en, oooh … het kwartje begint bij mij te vallen. Wij zouden als assetmanagers de Omgevingsvisie niet als vertrekpunt moeten nemen, maar we zijn er een integraal onderdeel ervan. We moeten sámen optrekken.

Projectleider OW:

• Juist, dat is het! We moeten sámen invulling geven aan de Omgevingsvisie. Niet: de beleidsmensen schrijven en de beheerders voeren uit, maar we maken sámen een strategie voor een mooie en fijne leefomgeving.

Assetmanager:

• En samen bijstellen.

Projectleider OW:

• Yep. Als we ontdekken dat de hoofdlijn niet helemaal goed uitpakt, dan gebruiken we die ervaringen om de koers iets bij te stellen. Dat is ook precies de reden waarom de Omgevingsvisie niet in beton gegoten is.

Assetmanager:

• Nog een laatste dingetje, voordat de meeluisteraars afhaken. Bij assetmanager draait het om waarde creëren. Beheren is geen kostenpost, maar dankzij het goede beheer blijven de mensen in hun wijk wonen, blijven de huizen op waarde, is een stad aantrekkelijk, etc. Hoe zit dat in de Omgevingswet?

Projectleider OW:

• Als ik eerlijk ben, draait het in bijvoorbeeld de woningbouw nog veel om euro’s. Dat is ook waarde, maar waarde voor de ontwikkelaar. We zouden met z’n allen moeten werken aan de waarde voor de gebruiker. Dat doet me denken aan een mooie uitspraak die ik heb gehoord. De stad is niet een stad, omdat het een verzameling gebouwen en wegen heeft. De stad is een stad door de mensen die er gebruik van maken. Zonder mensen is er geen stad. De mens, en ook dier trouwens, moet centraal moeten staan en niet de fysieke omgeving zelf. Ik besef me ineens dat dat heel goed aansluit bij het doel van de Omgevingswet.

Assetmanager:

• Dat is een mooie afsluiter. Ook voor assetmanagement. Wij zouden niet de assets centraal moeten zetten, maar de gebruikers. Ik weet zeker, dat als we dat doen, dat we dan andere afwegingen gaan maken. Jeetje, inspirerend zeg. Ik kijk uit naar ons volgend bakje koffie.

Projectleider OW:

• Ik zit me net te bedenken dat de Omgevingswet veel aandacht heeft voor het openbare gebied buiten de bebouwde kom en veel minder voor daarbinnen. Gek eigenlijk, want de openbare ruimte in een stad of dorp maakt ook deel uit van de fysieke leefomgeving. De Omgevingswet praat wel over infrastructuur, water en riolering, maar niet expliciet over de openbare ruimte. Sterker nog, de wet bevat niet eens een volledige definitie van de fysieke leefomgeving, nu ik er zo over na denk.