Ingewikkeld en complex

Complexe opgaven zijn opgaven waar we van te voren niet weten wat de oplossing zal zijn. Van die opgaven waarvan je denkt: als ik alles wat ik nu weet van te voren had geweten, zou ik het anders hebben aangepakt. Zo lijkt het net alsof het complexe probleem het gevolg van jouw vermeende onkunde. Maar dat is niet zo. Het is gewoon het kenmerk van een complex probleem.

Veel mensen houden niet van complexe problemen. Je begint ergens aan en je weet niet wat je te wachten staat. En je moet zoveel afstemmen en overleggen. Als iets onduidelijk is, is het dat wel. Liever hebben we een opgave die bij A begint en waarvan we zeker weten dat die bij B eindigt. Dus wat te doen als je toch tegen een complex probleem aanloopt? Heel makkelijk, je knipt dat onhandelbare probleem op in kleine stukjes. Het liefst zodanig dat er maar één vakdiscipline per stukje nodig is. Ineens lukt het wel om op een lineaire manier van A naar B te komen. Hup aan de slag. Kijk eens: alle deelstukjes zijn afgehandeld. Rest er nog maar één taak: al die deeloplossingen aan elkaar plakken….

En dan ontstaat er ineens ingewikkeld probleem. De deeloplossingen passen niet op elkaar. Er gaat van alles mis in de uitvoering. Dit gebeurt niet één keer, maar nog een keer en nog een keer. Tijd dus voor een structurele oplossing. Tijd voor integraal beheer. We leggen al die deelstukjes over elkaar heen en dan komt alles goed. Not.

Complexe opgaven vergen een andere aanpak. Eén die vanaf het begin alles in samenhang beziet. Stapje voor stapje werken we ons door de opgave heen. Stukje uitwerken, beetje bijsturen, nieuwe informatie, beetje bijsturen, reacties van omwonenden, beetje bijsturen, net zolang tot de wijzigingen minimaal zijn. Dat is het moment dat je weet dat er een oplossing ligt, waarbij alle belangen zijn meegenomen. Je hoeft niet integraal te werken. Als je vertrekt vanuit de echte wereld, dan is alles al met elkaar verbonden.