Assetmanagement is nog niet volwassen
In een interview vertelt Amvest-directeur Heleen Aarts dat de publiek-private samenwerking bij gebiedsontwikkelingen volwassen is geworden. Toen zij in 1996 afstudeerde op deze manier van samenwerken, was het een nieuw fenomeen in het ruimtelijk domein. 1996. We leven nu ruim 25 jaar later en de publiek-private samenwerking is volwassen geworden. Vijfentwintig jaar vol studies, onderzoeken, een leerstoel, ontwikkelen van instrumenten, praktisch aan de slag en het geld stoppen waar je mond is. Assetmanagement laat zich daarmee vergelijken, met dit verschil dat we nog geen 25 jaar bezig zijn met z’n allen. Met andere woorden: assetmanagement is nog niet volwassen.
Hoe volwassen zijn we?
Maar we moeten ergens beginnen en voor organisaties die net aan de slag gaan met assetmanagement, is een volwassenheidsscan een logische eerste stap. Stel: een organisatie vraagt: ‘Hoe volwassen zijn wij op het gebied van assetmanagement?’ De vraag stellen, is de vraag beantwoorden. Als je echt alleen maar op zoek bent naar een volwassenheidsscore op de schaal van 1 tot 5, dan kom je eerste ronde ergens tussen de 1 en 2 uit. Het pure feit dat je erom vraagt, geeft het antwoord al. Net zozeer als dat Heleen Aarts nu geen volwassenheidsscan voor publieke-private samenwerking gaat uitvragen. Die is al volwassen. De volwassenheidsscan is niet zozeer bedoeld voor de score, als wel om beweging in de organisatie te creëren.
De meetlat
Bij een volwassenheidsscan worden de 27 onderwerpen uit de ISO 55000 gepakt en langs een meetlat gelegd. Ieder bureau doet dat op zijn eigen manier, met interviews en zelf opgestelde vragenlijsten, maar grosso modo is dit de aanpak. Waar het in dit artikel om gaat, is de meetlat. Want de ISO 55000 geef wel de onderwerpen aan, maar wanneer ben je volwassen als het bijvoorbeeld om competenties gaat? Over welke competenties hebben we het dan? En waarvoor hebben we die competenties nodig? Het scheelt nog al of je competent bent op het gebied van technisch beheer, of dat je als beheerder een strategische rol moet vervullen.
Wat is geoptimaliseerd?
Laten we eens een blik werpen op de omschrijvingen in de vijfpuntsschaal. In andere vakgebieden wordt deze schaalverdeling ook gebruikt. Google maar eens op volwassenheid in IT, business, Lean, duurzaamheid, kennismanagement, overal zie je die vijfpuntsschaal terugkomen. Alleen de omschrijvingen zijn her en der wat aangepast. Dit zijn de meest voorkomende:
- Schaal 1: ad hoc, reactief, chaotisch, initieel, informeel, onschuldig
- Schaal 2: beheerst, activiteit gestuurd, bewustwording, gecoördineerd, herhaalbaar, beginner, tactisch
- Schaal 3: vastgesteld, gestandaardiseerd, praktijk gestuurd, integraal, gedefinieerd, gevorderd, compliant, ontwikkelend
- Schaal 4: voorspelbaar, gemanaged, proces gestuurd, geïntegreerd, doelgedreven, strategisch, competent
- Schaal 5: geoptimaliseerd, work-flow gestuurd, professioneel, expert, betrokken
De naamgeving van de schalen is enorm sturend. Het geeft aan hoe een organisatie (of een bureau) in de wedstrijd zit. Een ander ding dat opvalt, is dat veel schalen ingericht zijn op het optimaliseren van taken en processen. Alsof het werk van een beheerder volledig voorspelbaar is en je het hele werkproces kunt optimaliseren. Voor een deel is dit zo en voor het andere deel niet. Dus als je alleen de focus daarop legt, ben je ook in schaal 5 niet assetmanagement-volwassen. Intrigerend is die schaal 5. Vaak staat daar iets als ‘geoptimaliseerd’. Tegen de tijd dat organisaties dat niveau beginnen te halen, wordt het toch interessant om eens te beschrijven wat daar eigenlijk mee bedoeld wordt.
Expliciete titels voor assetmanagement
We zijn een vakgebied in ontwikkeling. Dat geldt ook voor de volwassenheidsscan en specifiek voor het beeld dat we helpen in welke richting een organisatie moet groeien. Waar we naar op zoek zijn, zijn titels voor de verschillende niveaus die een duidelijk beeld scheppen wat we ermee bedoelen. Daarmee geven we tegelijkertijd aan hoe we de ontwikkeling van assetmanagement voor ons zien. Het is en blijft een tijdsbeeld, net zolang tot we met z’n alleen een duidelijk beeld hebben van wat assetmanagement precies voor ons werkveld betekent.
In een gesloten zorginstelling wordt ook met ‘levels’ gewerkt. Eens in de zoveel tijd krijgen de cliënten een beoordeling om vast te stellen of ze door mogen naar de volgende level. Om jeuk van te krijgen, want de cliënten praten zelf ook over levels. ‘Ik mag naar level 4’. Terwijl juist de omschrijving van deze levels heel expliciet is. Level 4: weekendverlof met begeleiding. Level 5: weekendverlof zonder begeleiding. Zo iets expliciets zou voor assetmanagement ook goed zijn.
Wij geven vast een voorzetje en zien jullie reacties graag tegemoet om de beschrijving van de schaalniveaus beter te maken. Wie weet, ontstaan er straks zelfs volwassenheidsscans met verschillende richtingen. Je kunt ons voorzetje zien in de illustratie bij dit artikel.