Adviesmodel Duurzame Ontwikkeling – De meerwaarde van integraal werken

De meerwaarde van integraal werken

We staan voor de uitdaging om onze samenleving de komende jaren klimaatadaptief én energieneutraal én circulair te maken. Een integrale benadering van deze duurzame transities is cruciaal om ze überhaupt te realiseren, maar ook om meekoppelkansen te benutten. Verschillende organisaties zijn daarom bezig met de vraag hoe je een dergelijke integrale aanpak in de praktijk kan brengen.

De provincie Noord-Holland en de gemeente Rotterdam wilden weten hoe ze dit kunnen gaan doen bij twee verduurzamingsprojecten. Wij hebben hier aan de hand van ons Adviesmodel Duurzame Ontwikkeling advies over mogen geven. Een mooi moment om te kijken wat zo’n integrale aanpak hierin voor toegevoegde waarde heeft.

Een integrale aanpak leidt in veel gevallen tot meerwaarde. 1 + 1 wordt dan 3!

De projecten

In Noord-Holland is een integrale verkenning uitgevoerd voor twee mogelijke zonneparklocaties. De potentie van deze locaties wordt verkend als onderdeel van de RES Noord-Holland Zuid. Omdat de RES nu in de fase komt waarin de ambities praktisch vertaald moeten gaan worden, is dit ‘hét moment om te kijken welke duurzame maatregelen hier met de zonnepanelen gecombineerd zouden kunnen worden’, aldus Marco Berkhout, trekker van deze RES. Hét moment om meekoppelkansen te benutten dus.

Voor de gemeente Rotterdam is een verkenning uitgevoerd in de buurt Reyeroord. De komende jaren zal deze buurt heringericht gaan worden, waarbij klimaatadaptatie een belangrijk onderwerp vormt. Hier is gekeken hoe de gemeentelijke ambities en beheeropgaven bij deze herinrichting integraal kunnen worden aangepakt met de wensen van omwonenden en de lokale klimaatuitdagingen (o.a. verminderen wateroverlast, aantrekkelijkere buitenruimte, verhogen veiligheidsgevoel).

De integrale aanpak van de wensen, ambities en uitdagingen, samengevat in zeven thema’s + het gepland onderhoud

De aanpak

Wij hebben in beide gevallen verkend met welke praktische maatregelen invulling gegeven kan worden aan de ambities van de opdrachtgever. Dit deden we aan de hand van ons Adviesmodel Duurzame Ontwikkeling. Dit is een tool waarbij de nadruk ligt op praktische en bewezen duurzame maatregelen en de meerwaarde die wordt gerealiseerd wanneer je deze maatregelen combineert.

Uitkomst

In beide projecten kwam deze meerwaarde duidelijk naar voren. Zo bleek het op de zonneparklocaties mogelijk om een extra wateroppervlak te creëren onder de zonnepanelen. Dit is in eerste instantie een klimaatadaptieve maatregel die zorgt voor extra waterberging. Iets wat op basis van de gebiedsanalyse zeker nodig bleek te zijn. Daarnaast zorgt dit wateroppervlak ook nog eens voor koeling van de panelen en dus voor extra rendement. Hierin zorgt het koppelen van klimaatadaptieve en energieneutrale maatregelen dus voor een win-win situatie!

Het aanleggen van een wateroppervlak zorgt voor extra waterberging én een hoger rendement! (bron: shutterstock)

In Rotterdam zijn ook dit soort slimme koppelingen aan het licht gekomen. Zo zijn er verschillende maatregelen geadviseerd die de huidige en toekomstige hemelwaterproblematiek tegen kunnen gaan, zoals verticale watertanks, wadi’s en helofytenfilters. Door de combinatie van dit soort maatregelen kan het hemelwater lokaal beter worden vastgehouden, geborgen én benut. Ook zijn er maatregelen geadviseerd waarmee de groenstructuur aantrekkelijker én klimaatadaptiever wordt. Zoals klimaatadaptieve beplanting, vergroening van gebouwen en zit- en speelelementen gemaakt van bamboe of met geïntegreerde zonnepanelen.

Het resultaat

Beide organisaties waren positief verrast door deze integrale mogelijkheden. Berkhout: ‘door te laten zien welke andere maatregelen juist wél of juist níet toepasbaar zijn, creëer je duidelijkheid. Niet alleen voor mij als opdrachtgever, maar ook voor besluitvormers. Op basis hiervan konden er betere keuzes gemaakt worden voor de juiste zonneparklocaties en de multifunctionele invulling hiervan’.

De gemeente Rotterdam was zeer te spreken over de bijzonder complete en integrale aanpak. Ons advies vormde hier een ‘goede spiegel’ voor de klimaatadaptieve plannen die er al lagen. Het Adviesmodel is in hun ogen dan ook zeer geschikt om de duurzame mogelijkheden voor een gebied inzichtelijk te maken. Zeker in de plan-van-aanpakfase van een project. Het advies biedt in die fase ‘een zeer compleet afwegingskader om te bepalen in welke mate op welke (duurzame) opgaven in wordt gezet’, aldus Wiebe Oosterhoff (gemeente Rotterdam).

Daarnaast legden we vanuit onze integrale aanpak slimme koppelingen tussen verschillende maatregelen. Hierdoor kunnen meekoppelkansen worden benut die zouden blijven liggen wanneer er sectoraal gewerkt blijft worden. Het advies geeft zo een gegronde reden om nu, met z’n allen, integraal met de transities aan de slag te gaan.

Tot slot

Het integraal aanpakken van klimaatadaptatie met de energietransitie en de circulaire economie levert dus meerwaarde op. Door van tevoren goed de mogelijkheden te verkennen, maak je het makkelijk om mogelijkheden af te wegen en beslissingen te maken. Ook zorg je zo dat je geen (meekoppel)kansen laat liggen. Ons Adviesmodel Duurzame Ontwikkeling is hiervoor een bewezen bruikbare tool. Berkhout: ‘het is misschien een extra stap, maar het levert je wel veel op in het project én in het proces’.

Meer weten over deze projecten of het Adviesmodel Duurzame Ontwikkeling? Neem dan contact op met Jorg of Tom!